Renteverwachting

De mondiale economie zal dit jaar naar verwachting een herstel laten zien. Het aantal mensen dat gevaccineerd is, neemt toe. Hierdoor verbetert de immuniteit en kunnen overheden voorbereidingen treffen om de contactbeperkende maatregelen los te laten en de economie geleidelijk te openen. Zodra consumenten weer geld kunnen uitgeven, zal de activiteit aantrekken.

Overheden proberen hun economieën extra aan te zwengelen. Stimuleringsmaatregelen moeten ervoor zorgen dat de werkgelegenheid terugkeert naar het niveau van vóór de coronacrisis. Vooral in de Verenigde Staten zijn er grootse plannen. Na een eerder steunpakket van USD 900 mld voert de Amerikaanse regering nog een steunpakket door van USD 1.900 mld.

Op financiële markten heersen echter twijfels. Beleggers denken dat consumenten die tijdens de lockdown weinig konden besteden en noodgedwongen spaarden, hun opgepotte spaargeld alsnog zullen uitgeven. Als dat gebeurt, leidt het plan van de Amerikaanse regering mogelijk tot een te sterke vraagstijging, dusdanig sterk dat de inflatie oploopt. Beleggers willen daar compensatie voor en verlangen alvast een hogere rente.

Deze hogere rente dient zich reeds aan. De rente op Nederlandse staatsleningen met een looptijd van 10 jaar, een belangrijke graadmeter voor de hypotheekrente, is opgelopen van -0,5% eind december naar -0,1% in mei. In de Verenigde Staten ligt de stijging nog hoger. Daar is de 10-jaars overheidsrente in dezelfde periode opgelopen van 0,9% naar 1,6%.

De recent gepubliceerde inflatiecijfers hebben de vrees voor een hogere inflatie verder aangewakkerd. In de eurozone schoot de inflatie omhoog van -0,3% jaar-op-jaar in december naar +1,6% jaar-op-jaar in april. Dat is nog ruim onder het 2%-streefniveau van de Europese Centrale Bank (ECB). Maar als de stijging in dit tempo doorzet, komt de 2% snel in het zicht. In dat geval moet de ECB ingrijpen en de rentetarieven verhogen.

Wij denken echter niet dat het zo ver zal komen. Volgens ons is de inflatiestijging slechts van tijdelijke aard. De inflatiestijging vloeit namelijk voort uit de hogere energieprijzen, de door tekorten aan zeecontainers en vrachtschepen gestegen transportkosten, het gebrek aan capaciteit bij de productie van computerchips en de beslissing van Duitsland om de eerdere btw-verlaging terug te draaien.

Zodra het effect van deze tijdelijke prijsopdrijvende factoren wegebt, zullen structurele factoren zoals de ruime arbeidsmarkt, die een rem zet op de lonen, en de overtollige productiecapaciteit bij bedrijven, die de verleiding van prijsverhogingen indamt, weer de overhand krijgen. Wij houden er daarom rekening mee dat de inflatie volgend jaar weer afzwakt.

De ECB ziet evenmin de noodzaak van de inflatie beteugelen. Integendeel, in plaats van de rente te verhogen, haar traditionele wapen tegen inflatie, probeert zij de rentestijging juist in te tomen. Omdat een hogere rente het prille economische herstel in de kiem kan smoren, gaf de ECB bij haar meest recente persconferentie aan maandelijks nog meer schuldtitels op te kopen dan in de eerste maanden van het jaar.

Aangezien de ECB haar officiële rentetarieven voorlopig ongewijzigd laat, blijft de rente op hypotheekleningen met een korte rentevastlooptijd waarschijnlijk laag. In verband met de steunaankopen van de ECB geldt dat ook voor de rente op hypotheekleningen met een lange looptijd. Wat de rente verder laag houdt, is de felle concurrentie op de hypotheekmarkt. Verstrekkers willen zich niet uit de markt prijzen en zijn erg terughoudend met de tarieven verhogen.