Renteverwachting

Het coronavirus houdt de wereldeconomie in zijn greep. De voorzorgsmaatregelen om besmetting te voorkomen hebben verstrekkende gevolgen. Doordat mensen minder makkelijk naar hun werk kunnen komen en de toevoer van leveranties stagneert, hapert de productie. Tegelijkertijd staat de consumptie onder druk. Deze combinatie van productie- en vraaguitval duwt de activiteit omlaag. Ook de Nederlandse economie zal dit jaar krimpen.

Het kan wel even duren voordat de economie weer is hersteld. Ten eerste vergt het tijd voordat alle voorzorgsmaatregelen zijn teruggedraaid. Ten tweede bestaat het gevaar dat het aantal besmettingen op enig moment weer oplaait en dat de voorzorgsmaatregelen weer moeten worden aangescherpt. Ten derde zal het lastig zijn de productie weer op gang te krijgen wanneer toeleveranciers en afnemers failliet zijn gegaan. Ten vierde blijft het wachten op een vaccin of een geneesmiddel.

Overheden proberen het leed zoveel mogelijk te verzachten. Zij trekken veel geld uit om bedrijven overeind te houden en om degenen die hun baan verliezen, te ondersteunen. Door alle extra uitgaven lopen de begrotingstekorten op en stijgen de overheidsschulden. Met oog op de financiële risico’s die dit met zich meebrengt, verlangen beleggers een iets hogere rentevergoeding. In het begin van de crisis steeg de rente op overheidsobligaties, wat een goede graadmeter is voor de hypotheekrente.

Maar inmiddels is aan de stijging van de rente op overheidsleningen een eind gekomen. Dit is deels te danken aan de signalen dat Europese overheden bereid zijn elkaar financieel te ondersteunen. Beleidsmakers spreken momenteel over de vorming van een Europees herstelfonds. Dit herstelfonds is een belangrijke stap naar intensievere samenwerking en een grotere gezamenlijke begroting van de Europese lidstaten.

Daarnaast kopen de centrale banken op grote schaal schuldpapier op. Het doel is geld in de economie pompen, de bestedingen stimuleren en daarmee voorkomen dat de inflatie te ver daalt. Dit beleid geeft beleggers vertrouwen, wat terug te zien is in de hogere aandelenkoersen, een teken dat bedrijven makkelijker aan geld kunnen komen. Ook banken kunnen weer eenvoudiger geld aantrekken om hypotheken te verstrekken. Bovendien hebben regelgevers de kapitaalbufferverplichtingen voor banken versoepeld. Ook dit tempert de stijging van de hypotheekrente.

Als de situatie op financiële markten rustig blijft, is de recente hypotheekrentestijging alweer ten einde. Toch zijn er drie mogelijke spelbrekers. Ten eerste zullen hypotheekverstrekkers de hypotheekrente verhogen als de werkloosheid zeer sterk stijgt en de kredietrisico’s toenemen. Ten tweede kunnen oplaaiende handelsspanningen tussen China en de VS of een harde Brexit de rust op financiële markten verstoren. Ten derde manen Duitse rechters de Europese Centrale Bank zich te verantwoorden voor haar obligatieaankoopbeleid. In het slechtste geval moet de ECB de steunaankopen terugdraaien die zij namens de Bundesbank heeft verricht, en stijgt de rente. In het beste geval volgt slechts juridisch geharrewar.

Het coronavirus houdt de wereldeconomie in zijn greep. De voorzorgsmaatregelen om besmetting te voorkomen hebben verstrekkende gevolgen. Doordat mensen minder makkelijk naar hun werk kunnen komen en de toevoer van leveranties stagneert, hapert de productie. Tegelijkertijd staat de consumptie onder druk. Deze combinatie van productie- en vraaguitval duwt de activiteit omlaag. Ook de Nederlandse economie zal dit jaar krimpen.

Het kan wel even duren voordat de economie weer is hersteld. Ten eerste vergt het tijd voordat alle voorzorgsmaatregelen zijn teruggedraaid. Ten tweede bestaat het gevaar dat het aantal besmettingen op enig moment weer oplaait en dat de voorzorgsmaatregelen weer moeten worden aangescherpt. Ten derde zal het lastig zijn de productie weer op gang te krijgen wanneer toeleveranciers en afnemers failliet zijn gegaan. Ten vierde blijft het wachten op een vaccin of een geneesmiddel.

Overheden proberen het leed zoveel mogelijk te verzachten. Zij trekken veel geld uit om bedrijven overeind te houden en om degenen die hun baan verliezen, te ondersteunen. Door alle extra uitgaven lopen de begrotingstekorten op en stijgen de overheidsschulden. Met oog op de financiële risico’s die dit met zich meebrengt, verlangen beleggers een iets hogere rentevergoeding. In het begin van de crisis steeg de rente op overheidsobligaties, wat een goede graadmeter is voor de hypotheekrente.

Maar inmiddels is aan de stijging van de rente op overheidsleningen een eind gekomen. Dit is deels te danken aan de signalen dat Europese overheden bereid zijn elkaar financieel te ondersteunen. Beleidsmakers spreken momenteel over de vorming van een Europees herstelfonds. Dit herstelfonds is een belangrijke stap naar intensievere samenwerking en een grotere gezamenlijke begroting van de Europese lidstaten.

Daarnaast kopen de centrale banken op grote schaal schuldpapier op. Het doel is geld in de economie pompen, de bestedingen stimuleren en daarmee voorkomen dat de inflatie te ver daalt. Dit beleid geeft beleggers vertrouwen, wat terug te zien is in de hogere aandelenkoersen, een teken dat bedrijven makkelijker aan geld kunnen komen. Ook banken kunnen weer eenvoudiger geld aantrekken om hypotheken te verstrekken. Bovendien hebben regelgevers de kapitaalbufferverplichtingen voor banken versoepeld. Ook dit tempert de stijging van de hypotheekrente.

Als de situatie op financiële markten rustig blijft, is de recente hypotheekrentestijging alweer ten einde. Toch zijn er drie mogelijke spelbrekers. Ten eerste zullen hypotheekverstrekkers de hypotheekrente verhogen als de werkloosheid zeer sterk stijgt en de kredietrisico’s toenemen. Ten tweede kunnen oplaaiende handelsspanningen tussen China en de VS of een harde Brexit de rust op financiële markten verstoren. Ten derde manen Duitse rechters de Europese Centrale Bank zich te verantwoorden voor haar obligatieaankoopbeleid. In het slechtste geval moet de ECB de steunaankopen terugdraaien die zij namens de Bundesbank heeft verricht, en stijgt de rente. In het beste geval volgt slechts juridisch geharrewar.